Een gezonde, veerkrachtige natuur ontstaat niet vanzelf. In heel Nederland staan waterschappen en Rijkswaterstaat voor grote uitdagingen om de waterkwaliteit én biodiversiteit te herstellen, met de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) als leidraad. Bij de realisatie van deze opgaven pakt Beens Groep graag een actieve rol: als uitvoerder van waterbouwkundige projecten én als betrokken partner in het versterken en herstellen van de natuur. Evert Duitman, hoofd bedrijfsbureau en senior kostendeskundige, coördineert binnen Beens Groep diverse aanbestedingstrajecten. De meest recente aanbesteding betreft natuurherstel in het IJsselmeergebied. Een gebied dat hem nauw aan het hart ligt. Want net als bij veel collega’s liggen zijn roots in het waterrijke gebied rond Genemuiden.
Duitman: “Voor de realisatie van het programma Kaderrichtlijn Water Oost-Nederland heeft Rijkswaterstaat marktpartijen uitgenodigd om ongeveer 80 maatregelen op 40 locaties te realiseren. De maatregelen bestaan hoofdzakelijk uit natuurvriendelijke oevers, geulen, strangen, beken en uiterwaardeverlagingen. Wij hebben recent de aanbesteding gewonnen voor perceel D: natuurherstel in het IJsselmeergebied, waaronder het Eemmeer, het Zwartemeer en het Ketelmeer. Dat herstel betreft het aanbrengen van luwtezones, geschikt voor de groei van riet en biezen. Riet en biezen zuiveren het water en zijn goed voor de biodiversiteit.
Het terugbrengen van eilandjes met daarop riet en biezen is eigenlijk teruggaan naar het oorspronkelijke landschap. De aanpak is doordacht en natuurlijk: eilandjes worden zoveel mogelijk gebouwd met gebiedseigen grond. Natuurlijke dammen van rijshout beschermen de oevers en de biezen en mosselbanken helpen het water te zuiveren.
Alhoewel het ontwerp al definitief is, blijft er voldoende ruimte over om mee te denken in hoe we omgaan met bijvoorbeeld de zetting van de grond. Ook in de aanleg van het riet en de biezen worden we redelijk vrijgelaten. Dat biedt ons de mogelijkheid om onze specialistische kennis van grondverzet en natuurherstel in te zetten. Een kolfje naar onze hand.”
“Wij denken niet in losse ingrepen, maar in ecosystemen,” gaat Duitman verder:
“Flora en fauna, de waterdiepte, de bodemgesteldheid en de omgeving rondom de meren: het werkt allemaal samen. Het Eemmeer en het Zwarte meer zijn tamelijk ondiep, de bodem bestaat uit zand met daarop een laag slib. Daarop kunnen de eilandjes van riet en biezen met lokaal zand worden gebouwd. Vervolgens beschermen we ze met dammen van houten palen en rijshout uit de Biesbosch. Het Ketelmeer is dieper en vangt meer wind, dat stelt andere eisen aan materiaal en materieel. Stalen palen zijn noodzakelijk om het rijshout goed te kunnen verankeren tegen wind en golfslag.
We leggen dode bomen op de bodem om het onderwaterleven te stimuleren. Daarnaast brengen we mosselbanken aan. De mosselen zuiveren het water en zijn geliefd voedsel voor de vogels in het gebied. De vele ganzen in het gebied zien de eilanden met jonge aanplant echter als buffet. Om ze tegen hun vraatzucht te beschermen, zorgen we voor vraatbescherming.
Duitman groeide op in de Pieperpolder, een gebied dat 150 jaar geleden nog deel uitmaakte van het biezenveld in het Zwarte Meer: “Als amateurhistoricus heb ik oude kaarten van rond 1850 liggen. Daarop kun je goed zien hoe biezen ooit het landschap domineerden.” Dat Beens Groep in opdracht van Rijkswaterstaat de natuur weer in oude luister terug gaat brengen, doet hem plezier.
Samen met DEME Environmental start Beens Groep in het voorjaar van 2026 alvast met een proefvak. Daar worden constructies getest en geëvalueerd — van materiaalkeuze tot ecologisch effect. Lessons learned worden meegenomen naar de uiteindelijke uitvoering. “De kracht zit in kennisdeling”, aldus Duitman: “We bouwen niet iets dat alleen vandaag moet werken — het moet over enkele jaren functioneren als volwaardig onderdeel van het landschap.”
Of het nu gaat om rietzones en mosselbanken in het Ketelmeer of natuurvriendelijke oevers elders in het land, achter iedere maatregel schuilt hetzelfde vertrekpunt: niet sturen, maar samenwerken met de natuur.
Met het terugbrengen van het riet en de biezen in dit gebied is de cirkel weer rond.
Evert Duitman, hoofd Bedrijfsbureau Beens Groep
Bij Beens Groep werken we dagelijks aan complexe vraagstukken in de constructieve waterbouw. Dat vraagt om materieel dat past bij onze manier van werken: betrouwbaar, veilig en exact afgestemd op de praktijk. Onlangs hebben we daarom een nieuwe Hitachi ZX490-7 in gebruik genomen, volledig geconfigureerd voor onze werkzaamheden op en rond het water.
Lees meerRenovatie kluismuren en kelders in Utrecht vergt maatwerk. Behoud van erfgoed en vakmanschap gaan hand in hand.
Lees meer
