“Je weet van tevoren niet wat je gaat tegenkomen”
Renovatie kluismuren en kelders in Utrecht vergt maatwerk. Behoud van erfgoed en vakmanschap gaan hand in hand.
Lees meerFerry Loupias is nu bijna een jaar als projectmanager vanuit de gemeente Utrecht bij de Kromme Nieuwegracht betrokken. Op de vraag wat dit project zo aantrekkelijk maakt, antwoordt hij enthousiast: “Ik houd van onvoorspelbaarheid in projecten. Zoals hier, waar we niet precies weten wat we onder de grond of in constructies tegenkomen. Dat we in deze omgeving vol erfgoed verrast zouden worden, was zo goed als zeker. Zo hebben we onlangs op de Kromme Nieuwegracht weer een weeskelder ontdekt, volgestort met puin. Door zo’n kelder bloot te leggen en te herstellen voeg je als het ware een stukje geschiedenis aan Utrecht toe.
Goede voorlichting en continue monitoring
Loupias en zijn team hebben bijna dagelijks contact met de particuliere eigenaren van de kluiskelders die onder de straat liggen. De kluiskelder is van de eigenaar van het pand waar de kelder bij hoort. De kluismuur (de buitengevel van de kelder) is van de gemeente. Waarom de gemeente actief de samenwerking zoekt, legt hij graag uit: “We moeten met goede voorlichting de eigenaren van het nut en de noodzaak van het herstel van hun kelders overtuigen. Dit kost ze immers geld terwijl veel kelders door de beperkte ruimte nauwelijks gebruiksmogelijkheden bieden. Onze inspecteurs bezoeken de kelders om de bouwkundige staat te bepalen. Dat is de basis voor een herstelplan. Uit die inspecties blijkt ook, welke kelders voorrang zouden moeten krijgen in verband met veiligheid. Of de mogelijkheid om ze te combineren met naburige kelders.
Vervolgens proberen we met de eigenaren een overeenkomst te sluiten voor de herstelwerkzaamheden aan hun kluiskelder. Het collectieve, maatschappelijke belang van erfgoedbehoud is daarbij een belangrijk argument. Maar we komen ze ook heel praktisch tegemoet in de kosten. En we helpen met het aanvragen van subsidie. Daarnaast besteden we samen met de aannemer veel aandacht aan een veilige uitvoering van de werkzaamheden. Voor aanvang laten we een 0-meting van de bouwkundige staat uitvoeren. Vervolgens worden zakkingen, trillingen en geluidsoverschrijdingen continu gemonitord, zodat we bij overschrijdingen meteen kunnen ingrijpen.”
Pilot levert waardevolle informatie op
De Kromme Nieuwegracht is een pilotproject. Het is de aanloop naar een aanbesteding voor een complete renovatie van de kluismuren en -kelders aan de Kromme Nieuwegracht, Drift en Plompetorengracht. Loupias licht toe: “We kiezen voor een pilot omdat we niet precies weten wat zich onder de grond bevindt. Uit de pilot trekken we waardevolle lessen met betrekking tot de samenwerking in de driehoek eigenaar kelder, gemeente en aannemer. In proefopstellingen proberen we bovendien verschillende hersteltechnieken uit. We hebben een grote logistieke uitdaging. Zowel de gracht als de daarnaast gelegen weg is smal, woningen zitten direct op het werk. Ze moeten altijd bereikbaar zijn, voor bewoners, bezoekers en hulpdiensten. We moeten de logistiek niet alleen goed uitdenken, maar ook aan de praktijk toetsen. We hebben het werk in relatief kleine delen geknipt die niet per se naast elkaar liggen. Die spreiding heeft er deels mee te maken dat we in de voorbereiding tegen allerlei zaken aan kunnen lopen. Door in kleine stukjes voor te bereiden kunnen we, als het op het ene deel wat tegenzit, alvast een volgend deel oppakken. Zo lopen we zo min mogelijk vertraging op. De samenwerking loopt nu op volle toeren. Alle lessen die we uit deze pilot halen dragen enorm bij aan de toekomstige aanbesteding voor het complete herstelproject.”
Renovatie kluismuren en kelders in Utrecht vergt maatwerk. Behoud van erfgoed en vakmanschap gaan hand in hand.
Lees meerDit najaar waren we, samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland, genomineerd voor de Lieven de Key-penning 2025. De nominatie betrof ons werk aan de Kolksluis in Spaarndam, de oudste nog werkende sluis van Europa. Op 18 november vond de prijsuitreiking plaats. Fred Groot, Maarten Vos en Gert den Hartog waren daarbij namens Beens Groep en Hoogheemraadschap van Rijnland aanwezig. We hebben de penning helaas niet gewonnen, maar we kijken wel met plezier terug op de nominatie.
Lees meer